Ministerstwo przedstawiło projekt zmian w ustawie o pomocy społecznej oraz w szeregu innych aktów prawnych. Nowelizacja ma dostosować system pomocy społecznej do współczesnych wyzwań oraz wzmocnić lokalne formy wsparcia. Obejmuje zarówno uporządkowanie dotychczasowych rozwiązań, jak i wdrożenie nowych instrumentów pomocy.

Projekt przewiduje wprowadzenie nowych definicji, takich jak: deinstytucjonalizacja, osoba w kryzysie bezdomności, krąg wsparcia czy streetworking. Zmieniona zostanie także definicja pracy socjalnej, by uwzględnić współczesne standardy usług i praktykę terenową.

Zmiany mają uporządkować planowanie strategiczne polityki społecznej na poziomie lokalnym i regionalnym. Doprecyzowane zostaną zadania OPS, PCPR i ROPS, w tym zasady prowadzenia rejestrów oraz nadzoru nad przestrzeganiem praw osób korzystających ze wsparcia.

Nowelizacja porządkuje kwestie związane z mieszkaniami wspomaganymi oraz treningowymi. Zniesione zostanie ograniczenie dotyczące wsparcia całodobowego, a przepisy określą podział mieszkań na krótkoterminowe i długoterminowe. Wprowadzone zostaną też rozwiązania umożliwiające prowadzenie takich mieszkań przez organizacje pozarządowe oraz tworzenie zespołów mieszkań.

Projekt ma promować rozwój alternatywnych form pomocy — indywidualnych i środowiskowych — które mają być priorytetem przed kierowaniem osoby do domu pomocy społecznej. Uregulowane zostaną zasady świadczenia streetworkingu i doprecyzowane przepisy dotyczące odpłatności za pobyt w DPS.

Duży nacisk położono na rozwój kompetencji i bezpieczeństwa pracowników socjalnych. Projekt przewiduje wzmocnienie ścieżek awansu, dostęp do superwizji oraz wprowadzenie minimalnych standardów szkoleń z zakresu bezpieczeństwa osobistego.

Projekt przewiduje znaczne uproszczenie procedur administracyjnych, m.in. możliwość składania wniosków i oświadczeń zamiast przeprowadzania rodzinnego wywiadu środowiskowego w niektórych formach wsparcia. Rozszerzone zostaną przesłanki udzielania pomocy, w tym w przypadkach uzależnień behawioralnych, a także katalog celów zasiłku celowego.

Nowe przepisy mają usprawnić wykorzystanie dotacji celowych, poprawić przepływ informacji między instytucjami oraz umożliwić dalszą cyfryzację pomocy społecznej. Uregulowane zostaną także zasady publikacji danych jednostkowych instytucji pomocy.

Planowany termin przyjęcia projektu przez RM:IV kwartał 2025 r.