Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, przyjęty przez Radę Ministrów, zakłada gruntowne zmiany w funkcjonowaniu polskich szpitali. Kluczowym celem jest zwiększenie elastyczności systemu oraz dostosowanie placówek do lokalnych potrzeb, zwłaszcza w kontekście zmian demograficznych i rosnącego zapotrzebowania na opiekę długoterminową.

Jednym z głównych założeń projektu jest umożliwienie szpitalom elastycznego przekształcania oddziałów. Oznacza to, że placówki będą mogły zmieniać profil działalności, na przykład przekształcać oddziały szpitalne w zakłady opiekuńczo-lecznicze lub pielęgnacyjno-opiekuńcze. Takie rozwiązanie ma szczególne znaczenie dla pacjentów przewlekle chorych oraz seniorów, którzy wymagają długotrwałej opieki. Reforma przewiduje również koncentrację świadczeń szpitalnych w ośrodkach, które posiadają większe doświadczenie i potencjał kadrowy. Dzięki temu świadczenia wymagające całodobowej gotowości będą realizowane w placówkach najlepiej przygotowanych do obsługi pacjentów w trybie ostrym.

Projekt wprowadza także nową kategorię świadczeń gwarantowanych, które będą realizowane w powiatowych centrach zdrowia. Obejmą one świadczenia specjalistyczne w zakresie chirurgii ogólnej i chorób wewnętrznych, udzielane w trybie całodobowym, a także transport sanitarny. Katalog świadczeń ambulatoryjnych dostępnych bez skierowania zostanie rozszerzony o porady psychologa, lekarza medycyny sportowej oraz optometrysty. Dodatkowo optometrysta będzie mógł wystawiać skierowania do okulisty, co ma usprawnić dostęp do specjalistów.

Reforma ułatwi również łączenie i konsolidację placówek. Samorządy zyskają możliwość łączenia szpitali i tworzenia większych, bardziej efektywnych jednostek, co pozwoli na lepsze wykorzystanie zasobów i eliminację powielania tych samych profili oddziałów. Nowe przepisy umożliwią także tworzenie i prowadzenie samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej przez związki jednostek samorządu terytorialnego.

Ważnym elementem projektu są programy naprawcze dla placówek notujących straty netto. Obowiązek ich sporządzania będzie dotyczył zarówno samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, jak i spółek kapitałowych z większościowym udziałem podmiotów publicznych oraz instytutów badawczych. Programy te będą poprzedzone kompleksowymi analizami efektywności funkcjonowania, zarządzania, aspektów ekonomicznych i jakościowych.

Nowe przepisy przewidują także mechanizmy finansowe, które mają zachęcić placówki do przekształceń, na przykład poprzez zachowanie części ryczałtu dla szpitali zmieniających profil działalności. Lepsza wycena świadczeń w poradniach specjalistycznych ma sprzyjać diagnostyce i leczeniu pacjentów bez konieczności hospitalizacji, co powinno odciążyć szpitale i poprawić dostępność usług zdrowotnych.

Reforma szpitali stanowi jeden z kluczowych elementów Krajowego Planu Odbudowy i ma na celu nie tylko poprawę efektywności systemu ochrony zdrowia, ale także realne wsparcie dla opieki długoterminowej, szczególnie w kontekście starzejącego się społeczeństwa.

Nowe przepisy mają wejść w życie 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.