Pielęgniarska domowa opieka długoterminowa (PDOD) to forma opieki medycznej realizowana w miejscu zamieszkania pacjenta – dedykowana osobom przewlekle chorym, niesamodzielnym, które nie wymagają hospitalizacji, ale codziennie potrzebują wyspecjalizowanej pomocy. Świadczenia są w pełni finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, co oznacza, że pacjent oraz jego rodzina nie ponoszą żadnych kosztów, o ile spełnione zostaną kryteria kwalifikacji.

PDOD łączy podejście specjalistyczne z indywidualną opieką – pielęgniarki nie tylko pomagają w codziennych czynnościach pielęgnacyjnych, ale też monitorują stan zdrowia, wykonują zabiegi medyczne, edukują opiekunów i zapewniają wsparcie emocjonalne. Dzięki takiemu podejściu możliwe jest utrzymanie osoby chorej w jej naturalnym środowisku, z jednoczesnym ograniczeniem hospitalizacji, które zazwyczaj są stresujące, ryzykowne i kosztowne.

Z PDOD mogą skorzystać pacjenci, którzy w ocenie lekarza (np. rodzinnego, specjalisty czy po wypisie ze szpitala) nie mogą samodzielnie funkcjonować, a ich stan zdrowia wymaga stałej opieki pielęgniarki. Kluczowe kryterium kwalifikacji stanowi wynik w skali Barthel – osoby, które uzyskają 40 punktów lub mniej, potwierdzające poważne ograniczenia w czynnościach życiowych, mogą być objęte tą formą opieki.

W ramach PDOD pielęgniarki:

• wykonują codzienną toaletę pacjenta, zmieniają pozycję chorego, karmią, pomagają w poruszaniu się,

• leczą rany i odleżyny, zmieniają opatrunki, obsługują sondy, cewniki i podają leki,

• edukują rodzinę pacjenta w zakresie opieki, żywienia, stosowania leków,

• prowadzą dokumentację i współpracują z lekarzami w celu koordynacji dalszego leczenia.

Domowa opieka długoterminowa w formie pielęgniarskiej to integralna część nowoczesnego systemu zdrowia, wypełniająca lukę pomiędzy pomocą socjalną a opieką paliatywną. Oferuje realne i dostępne wsparcie tam, gdzie pomoc tradycyjnych instytucji – jak domy opieki czy zakłady opiekuńcze – jest ograniczona lub nieosiągalna dla pacjenta.

PDOD stanowi jedno z najważniejszych ogniw w opiece nad osobami niesamodzielnymi – obok domów pomocy społecznej, hospicjów domowych, opieki paliatywnej czy usług opiekuńczych realizowanych przez MOPS/OPS. Jednak rosnące potrzeby społeczne ujawniają braki kadrowe, limity NFZ i wciąż niską świadomość o tej formie wsparcia.