Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów wprowadza nowy mechanizm – najem senioralny, mający poprawić warunki mieszkaniowe osób starszych. Zmiana ma na celu szczególnie wsparcie tzw. „więźniów czwartego piętra”, czyli seniorów mieszkających w lokalach położonych wysoko w budynkach pozbawionych wind.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w Polsce żyje około 9,9 mln osób w wieku 60+, co stanowi 26,3% populacji. Prognozy wskazują, że do 2050 roku udział seniorów w społeczeństwie wzrośnie do około 40%. Wprowadzenie najmu senioralnego ma stanowić odpowiedź na rosnące potrzeby tej grupy demograficznej.

Nowe przepisy umożliwią osobom starszym zamieszkującym w mieszkaniach własnościowych na co najmniej czwartej kondygnacji naziemnej (czyli trzecim piętrze i wyżej) zawarcie umowy najmu z gminą. W ramach tego rozwiązania senior będzie mógł przeprowadzić się do lokalu z gminnego zasobu mieszkaniowego – położonego na parterze lub w budynku wyposażonym w windę – pod warunkiem wynajęcia gminie swojego dotychczasowego mieszkania.

Umowa najmu senioralnego i umowa najmu zawarta z gminą będą obowiązywały równolegle, jednak senior zachowa możliwość wypowiedzenia obu umów. Nowe regulacje nie będą ograniczone kryterium dochodowym, ponieważ ich celem jest poprawa jakości życia, a nie pomoc finansowa. Co ważne, przepisy kodeksu cywilnego dotyczące wstąpienia w najem po śmierci seniora nie będą w tym przypadku stosowane.

Projekt przewiduje także doprecyzowanie zasad podnajmu lokali przez gminy, tak aby mogły one dalej zarządzać lokalami pozyskanymi od seniorów. Nowe przepisy umożliwią zawieranie umów podnajmu zarówno na czas określony, jak i nieokreślony. Planowane zmiany obejmą również już obowiązujące umowy podnajmu, co pozwoli ujednolicić zasady ich wypowiadania.

Projekt ustawy trafił do konsultacji publicznych, a przewidywany termin wejścia w życie to 1 stycznia 2026 r.